چقدر با ابعاد و اندازه کتاب ها آشنایی دارید ؟

اولین و شاید بارزترین خصوصیات فیزیکی یک کتاب، اندازه و ابعاد کتاب می باشد که به آن قَطع کتاب گفته می شود قطع یا اندازه کتاب را با روشهای معمول اندازه گیری می توان مشخص کرد و البته برای هر سایز کتاب یک اسم رایج وجود دارد که قطع کتاب را بیشتر به واسطه این اسامی مشخص می کنند در این بخش به بررسی این اسامی و سایز تقریبی منتسب به هر اسم می‌پردازدیم.

 قطع های مختلف کتاب دارای  تنوع بسیار بالایی هستند، اما مرسوم ترین آنها عبارتند از :

1. قطع سلطانی: این قطع در گذشته بیشتر در کتاب های مذهبی و تاریخی به چشم می خورد و البته امروزه در چاپ کتاب‌های نقاشی و مصور کودکان بیشتر کاربرد دارد ابعاد این قطع به سانتیمتر 49*34 می باشد.
2. قطع رحلی: به دو دسته تقسیم می شود که عبارتند از:

• رحلی بزرگ ( رحلی مدیران) : این قطع با ابعاد 33*24 بیشتر در کتابهای نفیس مثل شاهنامه و کتب اشعار کاربرد دارد.
• رحلی کوچک: این قطع کتاب با ابعاد 5*21 بیشتر در کتابهای داستان و دانستنیهای کودکان به چشم می‌خورد.

نوع دیگری از قطع رحلی بزرگ نیز وجود دارد که به سبب تفاوت در شیوه باز شدن نام گذاری متفاوت دارد ابعاد این قطع 24*33 ( افقی) می باشد و از آن به نام قطع بیاضی یاد می شود

3. قطع وزیری : این قطع یکی از رایج ترین قطع های چاپ کتاب است که ابعاد آن 5*17 است؛ استفاده این قطع بیشتر در چاپ قرآن قرآن مفاتیح و نهج البلاغه می باشد.
4. قطع رقعی: بی شک رایج ترین قطع کتاب قطع می باشد ابعاد این قطع 21*14.5 می باشد که به خاطر اندازه مناسب این قطع  کتاب با استقبال زیادی مواجه است و به همین خاطر اکثر کتاب ها امروزه در این قطع به چاپ می‌رسد.
5. قطع جیبی: این قظع  نیز انواع مختلفی دارد اما نکته حائز اهمیت و مشترک همه آنها این است که به جهت اندازه کوچکشان و جایی کمتری که اشغال می‌کنند برای چاپ کتاب‌های همراه مناسب ترند البته به همه انواع آن قطع جیبی گفته می‌شود اما در نامگذاری تخصصی این قطع ها متفاوت اند:

انواع قطع جیبی :

• قطع بغلی : ابعاد 14.5*10
• قطع پالتویی :ابعاد 21*10.5
• قطع نیم جیبی( جانمازی) : ابعاد 11*8

 حائز اهمیت است که این ابعاد بسته به نوع صحافی که در بعدا گفته می‌شود تا حدود یک سانتیمتر متفاوت است.

6. قطع خشتی : شاید به سبب ابعاد مربعی شکل این قطع و اندازه خاص آن در کتب بزرگسالان زیاد مورد استفاده نباشد، اما در کتب کودکان و خردسالان از این قطع به وفور استفاده می شود این قطع ابعاد دقیق و ثابتی ندارد و صرفاً به کتاب‌هایی که با ابعاد مربعی شکل چاپ می‌شوند اطلاق می‌شود اما ابعادی که از این قطع  بیشتر مورد استفاده می باشد ابعاد 21*21  می باشد.